تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع :راسخون



 
در طبیعت زنده‌‌‌‌ی 3 بعدی حرکت کنید. از ورای جلوه‌های خاص رایانه‌ای بگذرید. مادر طبیعت مشغول است، و مانند همیشه، جلوه‌ی فوق العاده شگفت انگیزی به نمایش می‌گذارد. ما برای شما نورهای شمالی را در ادامه توضیح داده‌ایم، فقط برای شما.
فعالیت نور شمالی دوره‌ای است، هر 11 سال به اوج می‌رسد. آخرین دوره‌ی اوج آن؟ 2013

اشاره به مناطق قطبی در زمستان این سال

آیا می‌دانستید؟

نورهای شمالی به آرورا بورلیاس در شمال و آرورا آسترالیاس در جنوب معروف هستند.

درباره‌ی رقص بسیار زیبای نورهایی که آسمان قطب‌های شمال و جنوب را روشن کرده است، چه می‌توان گفت؟ مهیج؟ بله، بسیار شگفت انگیز؟ یقیناً. واقعیت این است که، هیچ واژه‌ای نمی‌تواند معادل این جادو که همان طبیعت است باشد، و این پدیده‌ی طبیعی حقیقتاً مثالی از همان طبیعت است.
نورهای شمالی، یا آروراها همان طور که به این نام معروف هستند، نتیجه‌ی برخورد بین تاج خورشیدی وا پس رانده شده یا دفع شده (CME) با میدان مغناطیسی زمین است.
توضیحی کاملاً کمتر از حد انتظار برای منظره‌ای تماشایی است، اینطور نیست؟ از صمیم قلب موافقیم. پس حالا، نگاهی بیاندازید به این منظره‌ها و مبهوت شوید. حقایق سرد، عاری از احساسات و سخت و انعطاف نا پذیر را پس از آن دنبال کنید.

خاستگاه‌ نورهای شمالی

خواستگاه‌ این نمایش نور پر شکوه روی خورشید قرار دارد و روی زمین نیست. دمای قسمت بالای خورشید به طرز فوق العاده‌ای بالا است. این دماها که به میلیون‌ها درجه‌ی سانتی گراد می‌رسند برای بر خوردهای بین مولکول‌های گاز مناسب هستند. این برخوردها پرتاب الکترون‌ها و پروتون‌ها و در نتیجه گریز از اتمسفر خورشید را افزایش می‌دهند. این اجزای بار دار درون بادهای خورشیدی به طرف زمین حمل می‌شوند.
در شرایط طبیعی، میدان مغناطیسی زمین این اجسام بار دار را دفع می‌کند. به هرحال، از آن جایی که میدان مغناطیسی زمین در قطب‌ها ضعیف‌تر است، این اجسام بار دار وارد اتمسفر می‌شوند و با اتم‌های نیتروژن و اکسیژن بر خورد می‌کنند، و نورهای درخشان اغلب سبز رنگی ایجاد می‌کنند که به نظر می‌رسد این نورها در آسمان‌ها می‌رقصند.

سؤالات رایج درباره‌ی نورهای شمالی

چه عناصری به این نورها رنگ می‌دهند و موجب پدید آمدن الگوهای متفاوت در آن‌ها می‌شوند؟
غالباً انواع یون‌ها و برخوردهایی که صورت می‌گیرد، ظاهر آروراها را تعیین می‌کنند. این جلوه ها اغلب به صورت الگوهای زیر مشاهده شده‌اند:
نورهای موج دار
قطره‌های مرتعش
پالس‌های سیار

نور ضعیف پایدار (سو سو می‌زند)

رنگ این آروراها هم چنین تحت تأثیر ارتفاع آن‌ها از سطح دریا نیز هست، رنگ سبز روشن رایج‌ترین رنگ در 60 - 150 مایلی است. آروراهای قرمز در ارتفاع بالاتر از 150 مایل دیده می‌شوند.
آیا آن‌ها فقط در مناطق قطبی رؤیت می‌شوند؟
اگر وضوح و فرکانس بالا و خوب می‌خواهید، پس مناطق قطبی (آلاسکا، کانادا، گرینلند، و اسکاندیناوی) به دلیل میدان مغناطیسی زمین بهترین شانس‌های شما هستند. گفته شده است که آروراها هم چنین به ندرت در نزدیکی خط استوای اطراف کوبا و مکزیک دیده شده‌اند. در مناطق نزدیک خط استوا، اگر در نیم کره‌‌ی شمالی باشید، می‌توانید به افق شمالی نگاه کنید و اگر در نیم کره‌ی جنوبی باشید می‌توانید به افق جنوبی نگاه کنید.
آیا آن‌ها تنها در شب ایجاد می‌شوند؟
خیر. آرورا می‌تواند در تمام روز، در تمام سال فعالیت کند. این فقط قابلیت رؤیت آن‌ها است که متفاوت است، بدین صورت که در آسمان تیره‌ی ‌شب، اواخر غروب، یا هنگام سپیده دم پدیداری واضح و قابل رؤیت دارند.
آیا آرورا ‌ها می‌توانند آسیب رسان باشند؟
مطمئناً می‌توانند مضر باشند. بر خلاف زیبایی ظاهریشان، آروراها نتیجه‌ی برخورد اجزاء با میدان مغناطیسی زمین هستند، و آن‌ها با برخورد به ماهواره‌های فضایی ما و گاهی اوقات حتی شبکه‌ی تأمین الکتریسیته، به آن‌ها آسیب می‌زنند و آن‌ها را از کار می‌اندازند.
اگر آن‌ها در هر دو نیم کره رؤیت می‌شوند، چرا آن‌ها را نورهای شمالی می‌نامند؟
فعالیت آرورا در نیم کره‌ی شمالی که در آن انسان حضور دارد و زندگی می‌کند، قابل رؤیت است. آروراهای جنوبی، در سمت دیگر، اغلب بالای مدار قطب جنوبی و قسمت جنوبی اقیانوس هند قابل رؤیت هستند. این موضوع بیان می‌کند که چرا آن‌ها در زبان محاوره به نورهای شمالی اشاره دارند.
جالب توجه است که، دانشمندان مشاهده کرده‌اند که در اغلب موارد، فعالیت آرورایی در قطب‌ها اتفاق می‌افتد، و این جلوه‌ها اغلب وقتی رنگ دار و جلوه دار می‌شوند، باز تاب می‌شوند و ما آن‌ها را می‌بینیم.

افسانه ها و حقایق درباره‌ی نورهای شمالی

اولین و قدیمی‌ترین اشاره به نورهای شمالی مذکور به سال 567 / 568 قبل از میلاد بر می‌گردد، زمانی که کتاب‌های مرجع ساخته شده به دست ستاره شناسان بابلی بر روی یک لوح سفالی یافت شدند.
تعداد کمی از سرخ پوستان اینویت (اسکیمو) آمریکایی آرورا را آکسارنیت یا بازی کنان فوتبال می‌نامند، و باور دارند که ارواح افراد مرده در حال فوتبال بازی کردن با سر یک شیر ماهی (گراز ماهی) هستند.
کریستین بیرکلند، دانشمند نروژی بود که این نظریه‌ که آروراها توسط الکترون‌های لکه‌های خورشیدی تحریک می‌شوند، را مطرح کرد.
بنا بر این از این پس که این نورهای سبز درخشان تابان در آسمان شب را مشاهده می‌کنید، به این فکر کنید که مادر طبیعت چقدر فوق العاده است، و شما چقدر خوش شانس هستید که شاهد شکوه تمام آن هستید.